ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ – ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ
ΠΕΜΠΤΗ 30 ΜΑΙΟΥ 2024
ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ:
ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΠΑ.Λ.
Σχολιασμός Θεμάτων από τη φιλόλογο κ. Μαρία Χρήστου
Πολύ εύστοχα τα σημερινά θέματα του ΕΠΑ.Λ. Αναφέρονταν στην αξία του βιβλίου. Το περιεχόμενο του αποσπάσματος παραπέμπει στην ενότητα της παιδείας η οποία περιλαμβάνεται στην ύλη των ΕΠΑ.Λ Αντιμετωπίσιμα για έναν καλά προετοιμασμένο υποψήφιο.
Μαρία Χρήστου, φιλόλογος
Λύσεις των Θεμάτων
Α. Μη λογοτεχνικό κείμενο
1η δραστηριότητα
Α1. α) Ο αρθρογράφος επισημαίνει ότι η μελέτη βιβλίων μπορεί βέβαια να είναι πολύ βοηθητική, να προσφέρει πληθώρα γνώσεων, αλλά τίποτα δεν φτάνει την ίδια τη ζωή που διδάσκει συνεχώς με πολλούς τρόπους. Πάντως το βιβλίο αποτελεί σημαντικότατο βοηθό για την ανθρώπινη ζωή, όσον αφορά την αντίληψη των υπαρχουσών συνθηκών , τη εξαγωγή σωστών αποτελεσμάτων και τη λήψη των καλύτερων αποφάσεων. Ουσιαστικά καθοδηγητή σε κάθε φάση της ανθρώπινης ζωής.
Α1. β) Να αναφέρετε τρία (3) διαφορετικά μέσα πειθούς :
μία μεταφορά («Καμιά πηγή πνευματικής τροφής…από την ίδια τη ζωή»)
μία συγκινησιακά φορτισμένη έκφραση («[…] Δεν υφίσταται καλύτερος
δάσκαλος λοιπόν από την ίδια την εν κινήσει ζωή, μα το βιβλίο κατέχει
σίγουρα τη θέση ενός φλογερού φάρου, μιας άσβεστης δάδας που μας
περιτριγύριζε»),
μία χρήση επιθέτου : («φλογερού φάρου»)
β) Να γράψετε ένα συνώνυμο για κάθε μία από τις
υπογραμμισμένες λέξεις του κειμένου: άποψη = αντίληψη (1η παράγραφος), ενισχύεται = τονώνεται, δυναμώνει (2η παράγραφος),
συνειδητοποιήσει = αντιληφθεί (3η παράγραφος).(μον. 9)
2η δραστηριότητα
Α2. α) να εντοπίσετε τα δομικά μέρη (θεματική περίοδος, λεπτομέρειες/σχόλια, περίοδος κατακλείδα).
θεματική περίοδος-Ένα άλλο αδιαμφισβήτητο…επαγγελματικό του τομέα.
λεπτομέρειες-Ταυτόχρονα...ατομικής λογικής δεν υπάρχει κατακλείδα
3η δραστηριότητα
Α3. Το άρθρο πραγματεύεται τη σημασία και τη χρησιμότητα του
βιβλίου. Να γράψετε μία ομιλία (200‐250 λέξεις) που θα
εκφωνήσετε στο σχολείο σας στο πλαίσιο ημερίδας για τη
φιλαναγνωσία, στην οποία θα παρουσιάσετε την αξία του βιβλίου για τον άνθρωπο
Β) Ομιλία
Προσχεδιασμένος προφορικός λόγος με στόχο την ενημέρωση των ακροατών για κάποιο ζήτημα.
Στην προσφώνηση χαιρετίζουμε το κοινό
Στον πρόλογο και τους γνωστοποιούμε το θέμα της ομιλίας μας (Σας ευχαριστώ για την παρουσία σας. Το θέμα που θα αναλυθεί είναι….).
Στο κύριο μέρος παρουσιάζουμε τα επιχειρήματά μας όπως και στην έκθεσή μας. Γίνεται χρήση β΄ενικού και β΄ πληθυντικού προσώπου για την διατήρηση του επικοινωνιακού τόνου.
Στον επίλογο έχουμε το συμπέρασμα.
Προσφώνηση: Κυρίες και κύριοι, Αγαπητοί συμμαθητές και συμμαθήτριες.
Πρόλογος : Αποτελεί ιδιαίτερη χαρά και τιμή για εμένα να βρίσκομαι σήμερα ανάμεσά σας για να μιλήσω για ένα τόσο ενδιαφέρον θέμα σχετικά την αξία του βιβλίου για τον άνθρωπο.
Κυρίως θέμα : Αναμφίβολα όλοι έχουμε έμφυτη την επιθυμία να μαθαίνουμε. Το βιβλίο μάς ικανοποιεί αυτήν ακριβώς την περιέργεια για γνώση, μας ανοίγει ένα παράθυρο στον κόσμο για να γνωρίσουμε άλλους λαούς, άλλους πολιτισμούς, τις κατακτήσεις του ανθρώπινου πνεύματος. Ταυτόχρονα το άτομο εκτονώνεται και ικανοποιείται συναισθηματικά ζώντας έμμεσα τα βιώματα των ηρώων, κάτι που είναι πολύ σημαντικό για τη σωστή ψυχική και πνευματική του εξέλιξη.
Δεν είναι όμως μόνον αυτές οι θετικές συνιστώσες του, αγαπητοί μου. Το καλό βιβλίο αποτελεί πηγή χαράς και συγκίνησης, ανοίγει στο άτομο καινούριους ορίζοντες, δημιουργεί νέα ενδιαφέροντα, το ευαισθητοποιεί και το βοηθάει να γνωρίσει τον εαυτό του και τα ανθρώπινα προβλήματα. Του μεταδίδει τους κανόνες, τα ήθη και τις αξίες της κοινωνίας, όπως την αλήθεια, την εργατικότητα, την τάξη κλπ και έτσι το βοηθάει να ξεπεράσει το εγωκεντρισμό και τις αδυναμίες του.
Ακόμη το καλό βιβλίο είναι πηγή χαράς και συγκίνησης, ανοίγει καινούριους ορίζοντες, δημιουργεί νέα ενδιαφέροντα, το ευαισθητοποιεί και το βοηθάει να γνωρίσει τον εαυτό του και τα ανθρώπινα προβλήματα. Του μεταδίδει τους κανόνες, τα ήθη και τις αξίες της κοινωνίας, όπως την αλήθεια, την εργατικότητα, την τάξη κλπ. κι έτσι το βοηθάει να ξεπεράσει το εγωκεντρισμό και τις αδυναμίες του.
Κατόπιν όλων αυτών καταλήγουμε στο συμπέρασμα πως το βιβλίο αποτελεί την μνήμη της ανθρωπότητας και πηγή διαρκούς γνώσης για όλους μας.
Ευχαριστώ που με ακούσατε. (250 λέξεις)
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΥ
1η δραστηριότητα
Β1.Ο Χώρος που διαδραματίζεται η ιστορία είναι ένα χωριό απομονωμένο, όπως φαίνεται, γιατί έπρεπε να πάει στην πόλη για να αγοράσει βιβλίο. Τα πρόσωπα είναι ένα παιδί με έμφυτο πόθο για μάθηση και ένας παππούς, τον οποίο παρακάλεσε, αφού του έδωσε χρήματα, να του φέρει βιβλίο από την πολιτεία. Η σύνδεση τους βρίσκεται στην αγορά του βιβλίου και την αγάπη του ς για τις ιστορίες που το βιβλίο κρύβει. (69 λέξεις)
2η δραστηριότητα
Β2.
α)
Υπάρχει διάλογος
“Πάρτα του λέει”, “Αν τα χαρτιά λένε καλά παραμύθια…”
Με αυτό τον τρόπο υπάρχει συνομιλία σε ευθύ λόγο και το κείμενο αποκτά ζωντάνια. Ταυτόχρονα, παρουσιάζονται ακριβέστερα οι χαρακτήρες , οι σκέψεις τους και τα συναισθήματά τους.
Υπάρχει αφήγηση
“Έβαλε ο παππούς τα μεταλίκια…”αφήγηση. το κείμενο αποκτά ζωντάνια και εκφραστική δύναμη.
β)
· «το παιδί έπεσε πάνω στο βιβλίο με τα μούτρα» μεταφορά. Προσδίδει πλούτο, βάθος και δύναμη στο λόγο, ζωντάνια και εκφραστικότητα.
· «ήταν σαν μικρό σπιτάκι» παρομοίωση. Χρησιμοποιείται για να προβληθούν οι βαθύτερες σχέσεις μεταξύ των πραγμάτων.
«Και το διάβαζε, το διάβαζε ολόκληρο το χειμώνα» επανάληψη . Για έμφαση και παραστατικότητα στον λόγο.
Μονάδες 15
3η δραστηριότητα
Β3. Η μεγάλη αγάπη που φαίνεται να τρέφει ο ήρωας του αποσπάσματος για το βιβλίο φαίνεται στη φράση «θα πιανε φιλία με τα βιβλία. Θα γυρεύει να μάθει και από κει, αυτά που του κρύβαν οι μεγάλοι». Βέβαια η εργασία του (παραπαίδι) και το περιβάλλον μέσα στο οποίο ζούσε δεν επέτρεπαν τέτοιες πολυτέλειες. Βρήκε όμως τον τρόπο από τη φράση «να παρακαλέσει…να του φέρει ένα».
Η στάση των νέων της εποχής μας απέναντι στο βιβλίο δεν είναι πάντα καλή. Η τεχνολογία και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης το έχουν υποσκελίσει, αφού πολύ εύκολα βρίσκει τα πάντα με το πάτημα ενός κουμπιού. Συγχρόνως το σχολείο έχει συνδέσει στη συνείδηση των νέων το βιβλίο με τις εξετάσεις, με αποτέλεσμα να το αποστρέφεται και να μην το χρησιμοποιεί στον ελεύθερό του χρόνο. Παράλληλα οι μαθητές στην εποχή μας έχουν πολύ επιβαρυμένο πρόγραμμα με συνέπεια να μην μπορούν να εξασφαλίσουν ελάχιστες στιγμές στη μελέτη του.(149 λέξεις)
