ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ – ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ
ΠΕΜΠΤΗ 6 ΙΟΥΝΙΟΥ 2024
ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ:
ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ
Γενικός Σχολιασμός Θεμάτων
Τα θέματα των λατινικών είναι διατυπωμένα με σαφήνεια και θα τα χαρακτηρίζαμε αναμενόμενα και χωρίς ιδιαίτερες δυσκολίες.
Οι μαθητές εξετάστηκαν στα κείμενα 19 και 42 της διδακτέας ύλης. Από τα συγκεκριμένα αποσπάσματα ζητήθηκε η μετάφραση. Η ετυμολογική άσκηση δεν παρουσίαζε ιδιαίτερη δυσκολία. Η εισαγωγή εξετάστηκε με άσκηση κλειστού τύπου (αντιστοίχιση). Οι ασκήσεις της γραμματικής καλύπτουν μεγάλο εύρος της ύλης, αλλά είναι βατές. Στις ασκήσεις του συντακτικού οι μαθητές κλήθηκαν να κάνουν συντακτική αναγνώριση καθώς και κάποιες μετατροπές. Οι μαθητές που προετοιμάστηκαν επαρκώς μπορούν να ελπίζουν σε πολύ καλή βαθμολογία! (Μήσιου Ιωάννα, φιλόλογος)
Σχόλιο: Η γραμματική δεν παρουσίαζε ιδιαίτερες δυσκολίες. Η γνώση του λεξιλογίου των κειμένων και των αρχικών χρόνων του εκάστοτε ρήματος διευκολύνει τους υποψηφίους/ τις υποψήφιες από λογικά σφάλματα.(Αποστόλου Μαρία, φιλόλογος)
Τα θέματα των Λατινικών που κλήθηκαν να απαντήσουν οι μαθητές μας σήμερα θα τα χαρακτηρίζαμε σαφή και βατά.
Οι μαθητές κλήθηκαν να μεταφράσουν αποσπάσματα από τα κείμενα 19 και 42. Η άσκηση της Εισαγωγής δεν παρουσιάζει κάποια δυσκολία, ίσως μόνο το ερώτημα Β1, 3 για το τελευταίο λογοτεχνικό είδος που ωρίμασε στη Ρώμη, θα μπορούσε να τους μπερδέψει λίγο. Η Λεξιλογική άσκηση (Β2) αναμενόμενη. Η γραμματική και το συντακτικό καλύπτουν μεγάλο εύρος της ύλης γεγονός που θα δυσκολέψει ένα μέτριο μαθητή αλλά ένας πολύ καλά προετοιμασμένος μαθητής θα μπορούσε να γράψει το άριστα! (Κουτρουμάνη Πωλίνα, φιλόλογος)
Προτεινόμενες Απαντήσεις ΑΡΝΟΣ
Α1. Μετάφραση κειμένου
Όταν ο Μάρκος Τύλλιος Κικέρωνας και ο Γάιος Αντώνιος ήταν ύπατοι, ο Λεύκιος Σέργιος Κατιλίνας, άνδρας πολύ αριστοκρατικού γένους αλλά πάρα πολύ διεστραμμένου χαρακτήρα, συνωμότησε ενάντια στην πολιτεία. Κάποιοι επιφανείς αλλά αχρείοι άνδρες είχαν ακολουθήσει αυτόν. Ο Κατιλίνας διώχθηκε από τον Κικέρωνα από την πόλη. Οι σύντροφοί του συνελήφθησαν και στραγγαλίστηκαν στη φυλακή.
Eνεργώντας κάτω από την επιρροή αυτών πολλοί, όχι μόνο αχρείοι αλλά και άπειροι, αν τον είχα τιμωρήσει, θα έλεγαν ότι αυτό έγινε με σκληρότητα και τυραννικά. Τώρα καταλαβαίνω πως, αν αυτός φτάσει στο στρατόπεδο του Μάνλιου, όπου κατευθύνεται, κανείς δεν θα είναι τόσο ανόητος, που να μη βλέπει πως έγινε συνωμοσία, κανείς τόσο αχρείος, που να μην ομολογήσει.
(Επιμέλεια: Μήσιου Ιωάννα)
Όταν ήταν ύπατοι ο Μάρκος Τούλλιος Κικέρωνας και ο Μάρκος Αντώνιος ο Λούκιος Σέργιος Κατιλίνας άνδρας αριστοκρατικού γένους αλλά διεστραμμένου χαρακτήρα συνωμότησε εναντίον της πολιτείας. Εκείνον τον ακολουθήσαν άνδρες ένδοξοι αλλά και αχρείοι. Ο Κατιλίνας διώχθηκε από τον Κικέρωνα από την πόλη. Οι σύντροφοι του συνελήφθησαν και στραγγαλίστηκαν στη φυλακή.
Κάποιοι ακολουθούμενοι κάτω από την επιρροή εκείνων, όχι μόνο ανόητοι αλλά και αχρείοι, εάν τον είχα τιμωρήσει, θα έλεγαν ότι αυτό είχε συμβεί με σκληρό τρόπο και τυραννικά. Τώρα καταλαβαίνω ότι εάν εκείνος φτάσει στο στρατόπεδο του Μάνλιου στο οποίο τώρα κατευθύνεται, κανείς δε θα είναι τόσο ανόητος που να μη βλέπει ότι γίνεται συνωμοσία, κανείς τόσο αχρείος που να μην το παραδεχτεί. (Επιμέλεια Μαρία Αποστόλου)
Α1. Όταν ήταν ύπατοι ο Μάρκος Τύλλιος Κικέρωνας και ο Γάιος Αντώνιος , ο Λεύκιος Σέργιος Κατιλίνας , ένας άνδρας από πολύ αριστοκρατική γενιά αλλά με πολύ διεστραμμένο χαρακτήρα , συνωμότησε εναντίον του κράτους. Τον είχαν ακολουθήσει μερικοί επιφανείς αλλά αχρείοι άντρες . Ο Κατιλίνας διώχτηκε από την πόλη από τον Κικέρωνα . Οι σύντροφοί του πιάστηκαν και στραγγαλίστηκαν στη φυλακή.
Ενεργώντας πολλοί κάτω από την επιρροή αυτών , όχι μόνο φαύλοι αλλά και άπειροι , αν είχα τιμωρήσει αυτόν , θα έλεγαν ότι αυτό έγινε με σκληρότητα και τυραννικά. Τώρα καταλαβαίνω ότι, αν αυτός φτάσει στο στρατόπεδο του Μάνλιου, όπου και κατευθύνεται, κανένας δε θα είναι τόσο ανόητος, ώστε αυτός να μην βλέπει ότι έγινε συνωμοσία, κανένας τόσο φαύλος, ώστε να μην ομολογεί (ότι έγινε συνωμοσία) (Επιμέλεια: Κουτρουμάνη Πωλίνα)
B.1. 1-β, 2-α, 3-β, 4-γ, 5-γ.
Β.2.
| ρεαλιστής | rem |
| σοσιαλισμός | socii |
| στραγγαλίζω | strangulati |
| φίρμα | confirmaverunt |
| ρήγας | regie |
(Επιμέλεια: Αποστόλου Μαρία, Κουτρουμάνη Πωλίνα, Μήσιου Ιωάννα)
Γ1 nobilissima genera
clariores – clarissimi
cuiusdam
viros
urbium
Γ1β
lacrimae: lacrima (ονομ. ενικού)
diu: diutius – diutissime
siccis: sicca (αφαιρετική ενικού, θηλ.)
eius: ea
ingentem(que): ingentiorem – ingentissimam
hoc dictum:haec dicta
res ipsa: rei ipsius
Γ2α pervenerit: pervenire
videat: videre
fateatur: fateri
Γ2β Coniurem – consequuntur – expellebas – deprehendendi – aluissemus
nascituram – dic – intellectu – esse (Επιμέλεια: Αποστόλου Μαρία – Μήσιου Ιωάννα)
Δ1 α.
Ingenii–> γενική της ιδιότητας στο vir
ex urbe–> εμπρόθετη αφαιρετική ως επιρρηματικός προσδιορισμός της απομάκρυνσης στο expulsus est.
eius–> γενική κτητική στο socii (κτήση χωρίς αυτοπάθεια)
non credendo–> Απρόθετη αφαιρετική γερουνδίου που δηλώνει τον τρόπο στο ρήμα confirmaverunt
factum esse–> αντικείμενο στο ρήμα dicerent, ειδικό απαρέμφατο
Δ1 β.
-Δευτερεύουσα επιρρηματική αναφορική πρόταση.
-Επιρρηματικός προσδιορισμός αποτελεσματος στο περιεχόμενο της κύριας πρότασης με ρήμα το intellego.
–Εκφέρεται με υποτακτική, γιατί το συμπέρασμα στα λατινικά είναι μια υποκειμενική πράξη ή κατάσταση. Συγκεκριμένα, εκφέρεται με Υποτακτική Ενεστώτα (fateatur), γιατί εξαρτάται από αρκτικό χρόνο (άμεσα από το απαρέμφατο fore και έμμεσα από το ρήμα intellego). Υπάρχει ιδιόμορφη ακολουθία χρόνων, καθώς το αποτέλεσμα είναι ιδωμένο τη στιγμή που εμφανίζεται στο μυαλό του ομιλητή και όχι τη στιγμή της πιθανής πραγματοποίησής του. Υπάρχει συγχρονισμός της κύριας πρότασης με τη δευτερεύουσα. Η πρόταση αναφέρεται στο παρόν – μέλλον.
Δ2α. Antonius, alter consul, Catilinam ipsum […] proelio victum interfecit.
Δ2β. -Marco Tullio Cicerone et Gaio Antonio consulibus: ιδιόμορφη αφαιρετική απόλυτη που δηλώνει χρόνο στο ρήμα coniuravit
-Marco Tullio Cicerone et Gaio Antonio: «υποκείμενο»
-consulibus: ουσιαστικό που λειτουργεί ως κατηγορηματικός προσδιορισμός στο «υποκείμενο»(δηλώνει αξίωμα)
Μετατροπή: Cum Marcus Tullius Cicero et Gaius Antonius consules essent (Επιμέλεια: Μήσιου Ιωάννα)
