Αρχαία Β’ Γυμνασίου – eBook Εξάσκησης

Περιγραφή

Το eBook Εξάσκησης «Αρχαία Ελληνικά Β΄ Γυμνασίου» της φιλολόγου Νικολέττας Πατερέλη και των εκδόσεων ΑΡΝΟΣ έχει ως στόχο να βοηθήσει τους μαθητές που φοιτούν στη Β΄ Γυμνασίου να κατανοήσουν, να κατακτήσουν και να εμπεδώσουν την ύλη του μαθήματος των Αρχαίων Ελληνικών.

Σε κάθε διδακτική ενότητα εμπεριέχονται:

1.  απόδοση του αρχαίου κειμένου κατά λέξη στα νέα ελληνικά,
2. ερωτήσεις κατανόησης βασισμένες στη μετάφραση του κειμένου,
3. λεξιλογικές ασκήσεις εμπλουτισμού των γνώσεων των μαθητών με βάση την οικογένεια λέξεων του λήμματος που δίνεται στον λεξιλογικό πίνακα
4. ετυμολογικές ασκήσεις βασισμένες στα φαινόμενα της παραγωγής και της σύνθεσης λέξεων στην αρχαία ελληνική
5. ολοκληρωμένη επανάληψη σε γραμματικά ή συντακτικά φαινόμενα που διδάχτηκαν στην Α΄ Γυμνασίου,
6. επαναληπτικές ασκήσεις εμπέδωσης της γραμματικής και του συντακτικού, βασισμένες στις γνώσεις που έχουν ήδη κατακτήσει οι μαθητές,
7. συμπληρωματικές παρατηρήσεις που, σε συνδυασμό με τη θεωρία του σχολικού εγχειριδίου, ολοκληρώνουν τη γνώση των μαθητών στο γραμματικό ή συντακτικό φαινόμενο που διδάσκονται στη συγκεκριμένη ενότητα,
8. ασκήσεις εμπέδωσης του γραμματικού ή συντακτικού φαινομένου της ενότητας
9. απόδοση του παράλληλου αρχαίου κειμένου στα νέα ελληνικά,
10. ερωτήσεις κατανόησης και συσχέτισης του παράλληλου κειμένου και του κειμένου αναφοράς,
11. επιπλέον ασκήσεις επανάληψης στο κείμενο, στο λεξιλόγιο, στην ετυμολογία, στη γραμματική και στο συντακτικό της εκάστοτε ενότητας.

Αναλυτικά το περιεχόμενο των ενοτήτων:

ΕΝΟΤΗΤΑ 1, Πατρική δικαιοσύνη

Στην ενότητα 1 οι μαθητές:

• θα κατανοήσουν την έννοια της τιμωρίας, όπως την αντιλήφθηκε ο Ρακώκης και θα την αξιολογήσουν,
• θα κάνουν επανάληψη στην παραγωγή των λέξεων της αρχαίας ελληνικής,
• θα κάνουν επανάληψη στην ύλη της γραμματικής και του συντακτικού που διδάχθηκαν στην Α΄ Γυμνασίου

ΕΝΟΤΗΤΑ 2, Το τέχνασμα του Θεμιστοκλή

Στην ενότητα 2 οι μαθητές:

• θα γνωρίσουν μέσω μιας ιστορικής πηγής ένα σημαντικό επεισόδιο της ναυμαχίας της Σαλαμίνας,
• θα έρθουν σε επαφή με τη λεξιλογική οικογένεια του ρήματος λέγω,
• θα εισαχθούν στις βασικές έννοιες της σύνθεσης των λέξεων στην αρχαία ελληνική,
• θα μελετήσουν την κλίση των συμφωνόληκτων (αφωνόληκτων και ημιφωνόληκτων) ουσιαστικών της γ΄ κλίσης.

ΕΝΟΤΗΤΑ 3, Το χρέος του ιστορικού

Στην ενότητα 3 οι μαθητές:

• θα κατανοήσουν τις αρετές που πρέπει να διαθέτει ο ιστορικός,
• θα εμπλουτίσουν το λεξιλόγιό τους με παράγωγα και σύνθετα του ρήματος κοσμέω -ῶ
• θα αναπτύξουν την ικανότητα να αναλύουν σύνθετες λέξεις στα συνθετικά τους (ή και το αντίστροφο),
• θα ολοκληρώσουν τις γνώσεις τους στα συμφωνόληκτα ουσιαστικά της γ΄ κλίσης (υγρόληκτα, συγκοπτόμενα διπλόθεμα υγρόληκτα, σιγμόληκτα αρσενικά και ακατάληκτα ουδέτερα σιγμόληκτα σε -ος).

ΕΝΟΤΗΤΑ 4, Οι Σεληνίτες

Στην ενότητα 4 οι μαθητές:

• θα προβληματιστούν σχετικά με τους σκοπούς συγγραφής του έργου του Λουκιανού,
• θα γνωρίσουν τη λεξιλογική οικογένεια του επιθέτου καλός,
• θα εξοικειωθούν με τη σύνθεση λέξεων με α΄ συνθετικό επίθετο,
• θα μελετήσουν την κλίση των τριτόκλιτων επιθέτων σε -ύς -εῖα -ύ,
• θα εξοικειωθούν με τον σχηματισμό και την κλίση της υποτακτικής ενεστώτα και αορίστου των φωνηεντόληκτων και αφωνόληκτων ρημάτων στην ενεργητική φωνή.

ΕΝΟΤΗΤΑ 5, Η ελεημοσύνη βασίλισσα των αρετών

Στην ενότητα 5 οι μαθητές:

• θα συνειδητοποιήσουν την πνευματική και κοινωνική διάσταση της ελεημοσύνης,
• θα μελετήσουν τη λεξιλογική οικογένεια του ρήματος ἄγω,
• θα μελετήσουν τον σχηματισμό σύνθετων λέξεων με α΄ συνθετικό ρήμα,
• θα εξοικειωθούν με τον σχηματισμό και την κλίση της υποτακτικής ενεστώτα του εἰμί και της υποτακτικής παρακειμένου φωνηεντόληκτων και αφωνόληκτων ρημάτων στην ενεργητική φωνή,
• θα γνωρίσουν την κλίση της αυτοπαθητικής αντωνυμίας,
• θα εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους για τη σύνταξη του απαρεμφάτου με απρόσωπα ρήματα.

ΕΝΟΤΗΤΑ 6, Η ευθύνη για την παιδεία των νέων

Στην ενότητα 6 οι μαθητές:

• θα γνωρίσουν τη φιλοσοφία και το ήθος του Σωκράτη,
• θα μελετήσουν τη λεξιλογική οικογένεια του ρήματος πείθω,
• θα εξοικειωθούν με τη σύνθεση λέξεων με α΄ συνθετικό άκλιτη λέξη (επίρρημα, πρόθεση, αχώριστο μόριο)
• θα εξοικειωθούν με τα τριτόκλιτα δικατάληκτα σιγμόληκτα επίθετα σε -ης, -ης, -ες και τα τριτόκλιτα δικατάληκτα ενρινόληκτα επίθετα σε -ων, -ων, -ον,
• θα γνωρίσουν την ερωτηματική αντωνυμία τίς, τίς, τί και την αόριστη αντωνυμία τίς, τίς, τί.

Αναλυτικά το περιεχόμενο των ενοτήτων του β τεύχους:

ΕΝΟΤΗΤΑ 7, Ένας στοργικός ηγέτης

Στην ενότητα 7 οι μαθητές:

• θα αναλύσουν τις αρετές του ηγέτη,
• θα εμπλουτίσουν το λεξιλόγιό τους με αρχαίες και νέες ελληνικές λέξεις ομόρριζες του ρήματος πράττω,
• θα μελετήσουν τη σύνθεση λέξεων με β΄ συνθετικό λέξη κλιτή,
• θα μελετήσουν τις σημασίες, τον σχηματισμό και την κλίση της ευκτικής ενεστώτα, αορίστου και μέλλοντα ενεργητικής φωνής των φωνηεντόληκτων και αφωνόληκτων ρημάτων,
• θα μελετήσουν την κλίση των αναφορικών αντωνυμιών ὅς, ἥ, ὅ και ὅστις, ἥτις, ὅ,τι,
• θα εξοικειωθούν με το άμεσο και το έμμεσο αντικείμενο

ΕΝΟΤΗΤΑ 8, Η γένεση της θρησκείας και της δικαιοσύνης

Στην ενότητα 8 οι μαθητές:

• θα κατανοήσουν τις απόψεις του σοφιστή Κριτία για την προέλευση και τον ρόλο της θρησκείας και του νόμου,
• θα γνωρίσουν τη λεξιλογική οικογένεια του ουσιαστικού ἆθλος,
• θα μελετήσουν τη σύνθεση λέξεων με β΄ συνθετικό επίθετο,
• θα μελετήσουν τον σχηματισμό και την κλίση της ευκτικής ενεστώτα του ρήματος εἰμί και του παρακειμένου των φωνηεντόληκτων και αφωνόληκτων ρημάτων ενεργητικής φωνής,
• θα μελετήσουν την κλίση των αφωνόληκτων τρικατάληκτων επιθέτων της γ΄ κλίσης σε -ας, -ασα, -αν.

ΕΝΟΤΗΤΑ 9, Η Καλλιπάτειρα

Στην ενότητα 9 οι μαθητές:

• θα αντιληφθούν τη σπουδαιότητα της νίκης στους Ολυμπιακούς αγώνες κατά την αρχαιότητα,
• θα γνωρίσουν τη λεξιλογική οικογένεια του ρήματος φέρω,
• θα μελετήσουν τη σύνθεση λέξεων με β΄ συνθετικό ρήμα,
• θα εξοικειωθούν με την έννοια της συνημμένης και απόλυτης επιρρηματικής μετοχής, καθώς και με τα ρήματα που συντάσσονται με κατηγορηματική μετοχή.

ΕΝΟΤΗΤΑ 10, Ένας δύσκολος αντίπαλος

Στην ενότητα 10 οι μαθητές:

• θα γνωρίσουν τον τρόπο με τον οποίο οι αρχαίοι Έλληνες αντιλαμβάνονταν τη Μοίρα,
• θα εμπλουτίσουν το λεξιλόγιό τους με αρχαία και νέα ελληνικά ομόρριζα του ουσιαστικού βίος,
• θα θυμηθούν όσα έμαθαν στις Ενότητες 2 – 9, σχετικά με τη σύνθεση των λέξεων,
• θα θυμηθούν τη θεωρία της γραμματικής και του συντακτικού των Ενοτήτων 2 – 9.

ΕΝΟΤΗΤΑ 11, Ο σεβασμός προς τους γονείς μέλημα του νόμου

Στην ενότητα 11 οι μαθητές:

• θα προβληματιστούν πάνω στην αυστηρότητα των νόμων που προβλέπει ο Πλάτων για την Πολιτεία του,
• θα εμπλουτίσουν το λεξιλόγιό τους με αρχαία και νέα ελληνικά ομόρριζα του ρήματος φεύγω,
• θα μελετήσουν τη σύνθεση λέξεων με β΄ συνθετικό λέξη άκλιτη,
• θα μελετήσουν τη σημασία, τον σχηματισμό και την κλίση της προστακτικής ενεστώτα και αορίστου ενεργητικής φωνής των φωνηεντόληκτων και αφωνόληκτων ρημάτων.

ΕΝΟΤΗΤΑ 12, Τα φαινόμενα απατούν

Στην ενότητα 12 οι μαθητές:

• θα μελετήσουν ένα εκκλησιαστικό κείμενο που συνδέει την αμαρτία με την αρρώστια και την τιμωρία με τη θεραπεία,
• θα εμπλουτίσουν το λεξιλόγιό τους με αρχαία και νέα ελληνικά ομόρριζα του ουσιαστικού τέλος,
• θα μελετήσουν τις νόθες σύνθετες λέξεις,
• θα μελετήσουν τον σχηματισμό και την κλίση της προστακτικής ενεστώτα του εἰμί και της προστακτικής παρακειμένου ενεργητικής φωνής των φωνηεντόληκτων και αφωνόληκτων βαρύτονων ρημάτων.
• θα μελετήσουν την κλίση των ανώμαλων επιθέτων πολύς, πολλή, πολύ και μέγας, μεγάλη, μέγα.

Αναλυτικά το περιεχόμενο των ενοτήτων του γ τεύχους:

ΕΝΟΤΗΤΑ 13, Η σωστή στάση στο θέμα της τροφής

Στην ενότητα 13 οι μαθητές:

• θα προβληματιστούν για την άποψη του συγγραφέα του κειμένου πάνω στο θέμα της διατροφής,
• θα εμπλουτίσουν το λεξιλόγιό τους με λέξεις της ετυμολογικής οικογένειας του ουσιαστικού τό σῖτον,
• θα μελετήσουν τις παρασύνθετες λέξεις και τη διαδικασία δημιουργίας τους,
• θα μελετήσουν τον σχηματισμό και την κλίση της υποτακτικής φωνηεντόληκτων και αφωνόληκτων βαρύτονων ρημάτων στη μέση φωνή.

ΕΝΟΤΗΤΑ 14, Απρόσκλητοι βοηθοί

Στην ενότητα 14 οι μαθητές:

• θα μελετήσουν μια ευχάριστη διήγηση για τη «συνεργασία» των δελφινιών με τους ανθρώπους,
• θα εμπλουτίσουν το λεξιλόγιό τους με την οικογένεια λέξεων του ρήματος νέμω,
• θα γνωρίσουν την ονοματοποιία και την καταχρηστική παραγωγή λέξεων,
• θα κατανοήσουν τη μεταφορική χρήση των λέξεων,
• θα γνωρίσουν τους ονοματικούς και τους επιρρηματικούς προσδιορισμούς της αρχαίας ελληνικής.

ΕΝΟΤΗΤΑ 15, Η Αθήνα προπύργιο της Ευρώπης

Στην ενότητα 15 οι μαθητές:

• θα έρθουν σε επαφή με έναν επιτάφιο λόγο και θα εστιάσουν στον στόχο του ομιλητή,
• θα εμπλουτίσουν το λεξιλόγιό τους με αρχαία και νέα ελληνικά ομόρριζα του ρήματος φρονέω -ῶ,
• θα κάνουν επανάληψη σε ετυμολογικά φαινόμενα που έχουν ήδη διδαχθεί,
• θα μελετήσουν τον σχηματισμό και την κλίση της ευκτικής φωνηεντόληκτων και αφωνόληκτων βαρύτονων ρημάτων στη μέση φωνή και της ευκτικής μέλλοντα του εἰμί,
• θα εξοικειωθούν με βασικά χαρακτηριστικά των ομοιόπτωτων ονοματικών προσδιορισμών.

ΕΝΟΤΗΤΑ 16, Μεγαλόψυχη στάση

Στην ενότητα 16 οι μαθητές:

• θα έρθουν σε επαφή με το κείμενο «Μυθιστορία Ἀλεξάνδρου», που αναδεικνύει τη μεγαλοψυχία του Αλεξάνδρου,
• θα εξοικειωθούν με την ετυμολογική οικογένεια του επιθέτου αἴτιος,
• θα κάνουν επανάληψη σε φαινόμενα σχετικά με τη σύνθεση λέξεων, που έχουν διδαχτεί έως τώρα,
• θα μελετήσουν τον σχηματισμό και την κλίση της προστακτικής φωνηεντόληκτων και αφωνόληκτων βαρύτονων ρημάτων στη μέση φωνή, καθώς και των κτητικών αντωνυμιών,
• θα εξοικειωθούν με βασικά χαρακτηριστικά των ετερόπτωτων ονοματικών προσδιορισμών.

ΕΝΟΤΗΤΑ 17, Το πάθημα των ερωδιών

Στην ενότητα 17 οι μαθητές:

• θα έρθουν σε επαφή με ένα φυσιοδιφικό κείμενο και θα εντοπίσουν τα στοιχεία που συνδέονται με σημάδια που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι για να προβλέπουν τον καιρό,
• θα γνωρίσουν την ετυμολογική οικογένεια του ουσιαστικού τό ὕδωρ,
• θα κάνουν επανάληψη σε ετυμολογικά φαινόμενα, που έχουν διδαχτεί έως τώρα,
• θα μελετήσουν τα είδη των επιρρηματικών προσδιορισμών και ειδικότερα τα βασικά χαρακτηριστικά των εμπρόθετων.

ΕΝΟΤΗΤΑ 18, Τα μειονεκτήματα του γραπτού λόγου σε σχέση με τον προφορικό

Στην ενότητα 18 οι μαθητές:

• θα έρθουν σε επαφή με ένα ρητορικό κείμενο το οποίο προβάλλει ορισμένη θέση και τη στηρίζει με επιχειρήματα,
• θα εμπλουτίσουν το λεξιλόγιό τους με παράγωγα και σύνθετα του ουσιαστικού δόξα, που προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό ρήμα δοκῶ,
• θα κάνουν επανάληψη σε ετυμολογικά φαινόμενα, που διδάχθηκαν στις ενότητες 11 – 18,
• θα κάνουν επανάληψη σε γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα, που διδάχθηκαν στις ενότητες 11 – 18.